Bihar Board Class 8 Hindi Solutions Chapter 17 खुशबू रचते हैं हाथ

Bihar Board Class 8 Hindi Book Solutions Kislay Bhag 3 Chapter 17 खुशबू रचते हैं हाथ Text Book Questions and Answers, Summary.

BSEB Bihar Board Class 8 Hindi Solutions Chapter 17 खुशबू रचते हैं हाथ

Bihar Board Class 8 Hindi खुशबू रचते हैं हाथ Text Book Questions and Answers

प्रश्न – अभ्यासा

पाठ से

प्रश्न 1.
खुशबू रचने वाले हाथ कैसी परिस्थितियों में रह रहे हैं ?
उत्तर:
खुशबू रचने वाले हाथ अर्थात् जी लोग अगरबत्तियाँ बनाकर संसार को खुशबू प्रदान करते हैं। वे लोग विषम परिस्थितियों में रह रहे हैं। उनके टोले या मुहल्ले तथा गली गंदगियों से भरे रहते हैं। उनके वस्त्र भी प्रायः मैले-कुचैले होते हैं।

Bihar Board Class 8 Hindi Solutions Chapter 17 खुशबू रचते हैं हाथ

प्रश्न 2.
खुशबू रचते हैं हाथ से क्या तात्पर्य है ?
उत्तर:
खुशबू रचते हैं हाथ” से तात्पर्य है खुशबूदार विविध प्रकार की अगरबतियाँ बनाने वाले लोग।

पाठ से आगे

प्रश्न 1.
आपके विचार से इस कविता का मुख्य उद्देश्य क्या हो सकता है ?
उत्तर:
हमारे विचार से इस कविता का मुख्य उद्देश्य लघु उद्योग में जुड़े लोगों की परिस्थितियों को जानकारी देना।

प्रश्न 2.
व्याख्या कीजिए
यहीं इस गली में बनती हैं
मुल्क की मशहूर अगरबत्तियाँ
इन्हीं गंदे मुहल्लों के गंदे लोग।
बनाते हैं केवड़ा, गुलाब, खस और रातरानी अगरबत्तियाँ ।
उत्तर:
प्रस्तुत पंक्तियाँ “अरूण कमल” जी रचित “खुशब रचते हैं । हाथ” कविता से उद्धृत हैं। जिसमें लघु उद्योग वाले मुहल्लों/गलियों या टोले .
की परिस्थितियों को दर्शाया गया है।

यह उद्योग जिस गली में होते हैं वह स्थान गंदगियों से भरा होता है। दुर्गन्धों से भरे उस स्थान पर रहकर भी लोग अपने हाथों से केवड़ा, गुलाब, खस; रातरानी इत्यादि सुगन्धयुक्त अगरबत्तियों का निर्माण करते हैं।

Bihar Board Class 8 Hindi Solutions Chapter 17 खुशबू रचते हैं हाथ

प्रश्न 3.
निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर दीजिए
(क) “उभरी नसों वाले हाथ” का क्या अर्थ है ?
उत्तर:
“उभरी नसों वाले हाथ” का अर्थ है बूढ़े लोग।

(ख) “पीपल के पत्ते से नए-नए हाथ” का क्या अर्थ है?
उत्तर:
“पीपल के पत्ते से नए-नए हाथ” का अर्थ है नन्हें – नन्हें बच्चों का कोमल हाथ ।

प्रश्न 4.
अमीरी एवं गरीबी की खाई को कैसे पाटा जा सकता है-अपना सुझाव दीजिए।
उत्तर:
अमीरी एवं गरीबी अर्थात् अमीर और गरीब के बीच की खाईयों -को हम साम्यवाद के द्वारा ला सकते हैं। जिसके अन्दर अमीर लोग गरीबों को मदद देकर उनकी उन्नति में सहायक बनें।

सरकार भी गरीबों के रोजगारयुक्त करने के लिए यथोचित मदद करें। गरीब लोगों को रोजगार प्रदान करें तो अमीरी-गरीबी के बीच खाई पाटा जा सकता है।

गतिविधि

प्रश्न 1.
पता कीजिए कि जहाँ अगरबत्तियाँ बनती हैं, वहाँ का माहौल कैसा होता है ?
उत्तर:
छात्र स्वयं करें।

Bihar Board Class 8 Hindi Solutions Chapter 17 खुशबू रचते हैं हाथ

प्रश्न 2.
अगरबत्ती बनाना, माचिस बनाना, मोमबत्ती बनाना, पापड़ बनाना, .मसाले का निर्माण करने जैसे लघु उद्योगों में से किसी एक के बारे में जानकारी एकत्रित कीजिए।
उत्तर:
छात्र स्वयं करें।

प्रश्न 3.
नवगीत के बारे में अपने शिक्षक से जानिए।
उत्तर:
छात्र स्वयं करें।

प्रश्न 4.
मजदूरों द्वारा किए जाने वाले कार्यों की सूची बनाइए ।
उत्तर:
छात्र स्वयं करें।

Bihar Board Class 8 Hindi Solutions Chapter 17 खुशबू रचते हैं हाथ

प्रश्न 5.
इस कविता से मिलती-जुलती कुछ रचनाएँ संकलित कीजिए और कक्षा में सुनाइए।
उत्तर:
छात्र स्वयं करें।

खुशबू रचते हैं हाथ Summary in Hindi

भावार्थ – जहाँ हाथ से रच-रचकर खुशबूदार अगरबत्तियाँ बनाई जाती उस लघु उद्योग वाले स्थान प्रायः गंदे होते हैं। यह उद्योग प्रायः गली, नालों के किनारे, कुड़े के ढेरों के बगल में ही होते हैं। इस उद्योग में काम करने वाले बूढ़े, जवान, बच्चे एवं नवयुवतियाँ भी होती हैं । इस उद्योग में जुड़े लोग प्रायः गंदे दिखते हैं लेकिन वे अपने हाथों से खुशबूदार विविध प्रकार की अगरबत्तियों का निर्माण करते हैं।

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 19 जागरण-गीतम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Questions and Answers

BSEB Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 19 जागरण-गीतम्

हिन्दी में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
पग-पग पर क्या बिछे हुये हैं?
(A) पुष्प
(B) काँटा
(C) (A) और (B) दोनों
(D) इनमें से कोई नहीं
उत्तर :
(B) काँटा

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 19 जागरण-गीतम्

प्रश्न 2.
हमलोग किसके अनुचर हैं?
(A) बाघ
(B) बकरी
(C) हिरण
(D) सिंह
उत्तर :
(D) सिंह

प्रश्न 3.
हमलोग किसके समान धनी हैं?
(A) महाराणा प्रताप
(B) शिवाजी
(C) गुरु गोविन्द सिंह
(D) गुरु नानक
उत्तर :
(A) महाराणा प्रताप

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 19 जागरण-गीतम्

प्रश्न 4.
जहाँ संगठन है वहाँ
(A) अशक्ति
(B) निर्बल
(C) शक्ति
(D) ताकत
उत्तर :
(C) शक्ति

प्रश्न 5.
किसका साहस न्यून नहीं है?
(A) जो सोया हो उसका
(B) जो जगा हो उसका
(C) जो खेलता हो उसका
(D) जो गिर पड़ा हो उसका
उत्तर :
(B) जो जगा हो उसका

संस्कृत में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
अयं लोकः सहसा अस्माकं …।
(A) नास्ति
(B) वर्तने
(C) प्रेरयति
(D) जयति
उत्तर :
(C) प्रेरयति

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 19 जागरण-गीतम्

प्रश्न 2.
कुत्र शक्तिः वर्तते?
(A) संगठनतंत्रे
(B) व्यवहारकुशला
(C) व्यक्तिगते
(D) कर्मठता
उत्तर :
(A) संगठनतंत्रे

प्रश्न 3.
वयं कस्य सम्मानेधनी स्मः?
(A) विवेकानन्दस्य
(B) महाराणाप्रतापस्य
(C) हिमालयः
(D) विधानचन्द्ररायस्य
उत्तर :
(B) महाराणाप्रतापस्य

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 19 जागरण-गीतम्

प्रश्न 4.
………. उत्तिष्ठ तत्परो भव ते लक्ष्यमार्ग आवाहयति।
(A) सत्यं
(B) अनुगा
(C) स्वर्णिम
(D) जागृष्व
उत्तर :
(D) जागृष्व

प्रश्न 5.
……. नादम् उच्चारयति।
(A) पथि
(B) भेदी
(C) भेरी
(D) युद्धम्
उत्तर :
(C) भेरी

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 18 सत्यप्रियता

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Questions and Answers

BSEB Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 18 सत्यप्रियता

हिन्दी में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
विधानचन्द्र कहाँ के मुख्यमंत्री थे?
(A) बिहार
(B) मध्यप्रदेश
(C) पं. बंगाल
(D) उत्तरप्रदेश
उत्तर :
(C) पं. बंगाल

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 18 सत्यप्रियता

प्रश्न 2.
भारत रत्न से कौन विभूषित हुये?
(A) रामचन्द्र राय
(B) विधानचन्द्र राय
(C) श्यामचन्द्र राय
(D) हरिशचन्द्र राय
उत्तर :
(B) विधानचन्द्र राय

प्रश्न 3.
विधानचन्द्र पढ़ने में कैसे विद्यार्थी थे?
(A) तेज
(B) मध्यम
(C) निम्न
(D) कोई नहीं
उत्तर :
(A) तेज

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 18 सत्यप्रियता

प्रश्न 4.
परीक्षा में कौन प्रथम स्थान प्राप्त किया?
(A) रामचन्द्र राय
(B) विधानचन्द्र राय
(C) श्यामचन्द्र राय
(D) हरिशचन्द्र राय
उत्तर :
(B) विधानचन्द्र राय

प्रश्न 5.
विधानचन्द्र राय कौन थे?
(A) ने
(B) बंगाल का मुख्यमंत्री, डॉक्टर
(C) अभिनेता
(D) समाजसुधारक
उत्तर :
(B) बंगाल का मुख्यमंत्री, डॉक्टर

प्रश्न 6.
विधानचन्द्र राय कैसा छात्र था?
(A) उदंड
(B) वाचाल
(C) सत्यवादी
(D) दुष्ट
उत्तर :
(C) सत्यवादी

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 18 सत्यप्रियता

संस्कृत में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
कस्याः रक्षणे एकस्य वर्षस्य हानिः न महती?
(A) असत्यप्रियतायाः
(B) सत्यप्रियतायाः
(C) विधानचन्द्ररायस्य
(D) प्राणाः
उत्तर :
(B) सत्यप्रियतायाः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 18 सत्यप्रियता

प्रश्न 2.
कः महान् राजनीतिज्ञ, चिकित्सक, पश्चिम बंगालस्य मुख्यमंत्री च आसीत?
(A) ज्योति बसु
(B) ममता बनर्जी
(C) विधानचन्द्र राय
(D) रवि राय
उत्तर :
(C) विधानचन्द्र राय

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 18 सत्यप्रियता

प्रश्न 3.
विधानचन्द्ररायस्य बुद्धिमत्ता, सत्यप्रियता च कारणात् कः लज्जित: अभवत्?
(A) प्राचार्यः
(B) शिक्षिकाः
(C) शिक्षकः
(D) छात्रः
उत्तर :
(A) प्राचार्यः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 17 राष्ट्रस्तुतिः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Questions and Answers

BSEB Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 17 राष्ट्रस्तुतिः

हिन्दी में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
जगतगुरु कौन है?
(A) भारत
(B) श्रीलंका
(C) बंगलादेश
(D) पाकिस्तान
उत्तर :
(A) भारत

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 17 राष्ट्रस्तुतिः

प्रश्न 2.
स्वर्ग से रमणीय देश कौन है?
(A) भारत
(B) अमेरिका
(C) जापान
(D) रूस
उत्तर :
(A) भारत

प्रश्न 3.
धर्म गुरु कौन है?
(A) बंगलादेश
(B) श्रीलंका
(C) भारत
(D) पाकिस्तान
उत्तर :
(C) भारत

प्रश्न 4.
भारतमाता के पैर कौन धो रहा है?
(A) हिमालय
(B) सागर
(C) महासागर
(D) सरोवर
उत्तर :
(B) सागर

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 17 राष्ट्रस्तुतिः

प्रश्न 5.
शत्रुओं और दूषित हवाओं से देश को कौन बचाता है?
(A) हिमालय
(B) पहाड़
(C) सागर
(D) नदी
उत्तर :
(A) हिमालय

प्रश्न 6.
भारतमाता का पादप्रक्षालय कौन करता है ?
(A) गागर
(B) सागर
(C) नागर
(D) नदी
उत्तर :
(B) सागर

संस्कृत में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
भारतमातुः पादप्रक्षालनं कः करोति?
(A) सगरः
(B) सागरः
(C) वर्षा
(D) हिमालयः
उत्तर :
(B) सागरः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 17 राष्ट्रस्तुतिः

प्रश्न 2.
जगद्गुरुः कः अस्ति?
(A) शंकराचार्यः
(B) रवीन्द्रनाथः
(C) पाणिनी
(D) भारतः
उत्तर :
(D) भारतः

प्रश्न 3.
स्वर्गात् रमणीयः कः अस्ति?
(A) हिमालयक्षेत्रम्
(B) भारतस्य भूभागः
(C) गयाक्षेत्रम्
(D) सागरतटम्
उत्तर :
(B) भारतस्य भूभागः

प्रश्न 4.
अखण्डं राष्ट्रदेव स्वं, नमामो भारतं ……..।
(A) नित्यम्
(B) रूपम्
(C) दिव्यम्
(D) भूत्वा
उत्तर :
(C) दिव्यम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 16 कन्यायाः पतिनिर्णयः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Questions and Answers

BSEB Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 16 कन्यायाः पतिनिर्णयः

हिन्दी में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
गाँव में कौन रहता था?
(A) भिखारी
(B) शिक्षक
(C) पंडित
(D) छात्र
उत्तर :
(C) पंडित

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 16 कन्यायाः पतिनिर्णयः

प्रश्न 2.
कन्या कैसी महत्त्वाकांक्षा वाली लड़की थी?
(A) उच्च
(B) निम्न
(C) मध्यम
(D) कोई नहीं
उत्तर :
(A) उच्च

प्रश्न 3.
हाथी की पीठ पर कौन आया?
(A) मंत्री
(B) राजा
(C) भिखारी
(D) संन्यासी
उत्तर :
(B) राजा

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 16 कन्यायाः पतिनिर्णयः

प्रश्न 4.
कन्या किसकी बेटी थी?
(A) भिखारी
(B) शिक्षक
(C) छात्र
(D) पंडित
उत्तर :
(D) पंडित

प्रश्न 5.
कन्या का विवाह किसके पुत्र से हुआ?
(A) मंत्री
(B) राजा
(C) पंडित
(D) भिखारी
उत्तर :
(C) पंडित

प्रश्न 6.
पंडित कन्या ने अन्ततः किसे पतिरूप में स्वीकार किया?
(A) कुत्ते को
(B) राजा को
(C) महादेव को
(D) ब्राह्मणपुत्र को
उत्तर :
(D) ब्राह्मणपुत्र को

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 16 कन्यायाः पतिनिर्णयः

संस्कृत में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
ग्रामे सर्वमान्यः कः आसीत्? ।
(A) कृषकः
(B) पण्डितः
(C) संस्कृतम्
(D) कषिमहिलाः
उत्तर :
(B) पण्डितः

प्रश्न 2.
कस्या कथया- संदेशः प्राप्यते यत् उच्चाकांक्षया जीवनं सुखी भवति?
(A) संसारमोहः
(B) अन्ताष्टकम्
(C) कन्यायाः पतिनिर्णयः
(D) शुकेश्वराष्टकम्
उत्तर :
(C) कन्यायाः पतिनिर्णयः

प्रश्न 3.
पण्डितकन्या कीदृशी आसीत्?
(A) अनुगा
(B) कृषणः
(C) रम्यः
(D) उच्चाकांक्षिणी
उत्तर :
(D) उच्चाकांक्षिणी

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 16 कन्यायाः पतिनिर्णयः

प्रश्न 4.
पंडितकस्या कीदृशी आसीत्?
(A) पंडितस्य
(B) राजस्य
(C) कृषकः
(D) पंडितस्य युवापुत्रं
उत्तर :
(D) पंडितस्य युवापुत्रं

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 15 जयतु संस्कृतम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Questions and Answers

BSEB Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 15 जयतु संस्कृतम्

हिन्दी में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
संस्कृत किसकी वाणी है ?
(A) देवता
(B) दानव
(C) पशु
(D) पक्षी
उत्तर :
(A) देवता

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 15 जयतु संस्कृतम्

प्रश्न 2.
सरल भाषा कौन है?
(A) उर्दू
(B) फारसी
(C) हिन्दी
(D) संस्कृत
उत्तर :
(D) संस्कृत

प्रश्न 3.
धर्म-अर्थ-काम-मोक्ष देने वाली भाशा कौन है?
(A) उर्दू
(B) फारसी
(C) संस्कृत
(D) हिन्दी
उत्तर :
(C) संस्कृत

प्रश्न 4.
देश गौरव कारिणी भाषा कौन है?
(A) उर्दू
(B) फारसी
(C) हिन्दी
(D) संस्कृत
उत्तर :
(D) संस्कृत

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 15 जयतु संस्कृतम्

प्रश्न 5.
कौन-सी भाषा वंदनीय एवं पूजनीय है?
(A) संस्कृत
(B) फारसी
(C) उर्दू
(D) हिन्दी
उत्तर :
(A) संस्कृत

प्रश्न 6.
देशगौरवकारिणी भाषा क्या है?
(A) हिन्दी
(B) इंगलिश
(C) संस्कृत
(D) बंगाली
उत्तर :
(C) संस्कृत

संस्कृत में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
सरला भाषा का अस्ति?
(A) हिन्दी
(B) मैथिली
(C) संस्कृतम्
(D) वज्जिका
उत्तर :
(C) संस्कृतम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 15 जयतु संस्कृतम्

प्रश्न 2.
देशगौरवकारिणी भाषा का अस्ति?
(A) हिन्दी
(B) संस्कृत
(C) मैथिली
(D) अंगिका
उत्तर :
(B) संस्कृत

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Questions and Answers

BSEB Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 1.
“कर्णस्य दानवीरता’ पाठस्य रचयिता कः अस्ति ?
(A) भासः
(B) कालिदासः
(C) सिद्धेश्वरओझा
(D) मिथिलेश कुमारी मिश्रा
उत्तर :
(A) भासः

प्रश्न 2.
‘कर्णस्य दानवीरता’ पाठः कुतः संकलितः ?
(A) पुराणात्
(B) महाभारतात्
(C) रामायणात्
(D) हितोपदेशत्
उत्तर :
(B) महाभारतात्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 3.
कर्णः कस्य पक्षतः युद्धं करोति ?
(A) कौरवपक्षतः
(B) पाण्डवपक्षतः
(C) रामपक्षतः
(D) बिहारपक्षतः
उत्तर :
(A) कौरवपक्षतः

प्रश्न 4.
सूर्य पुत्रः कः अस्ति?
(A) भीमः
(B) अर्जुनः
(C) कर्णः
(D) युधिष्ठिरः
उत्तर :
(C) कर्णः

प्रश्न 5.
भासस्य कति नाटकानि सन्ति ?
(A) दश
(B) पञ्चदश
(C) त्रयोदश
(D) द्वादश
उत्तर :
(C) त्रयोदश

प्रश्न 6.
सर्वप्रथमः कर्णः किं ददाति ?
(A) सालङ्कारं गोसहस्त्रम्
(B) बहुसहस्त्रवाजिनान्
(C) वारणानां वृन्दम्
(D) अपर्याप्तं कनकम्
उत्तर :
(A) सालङ्कारं गोसहस्त्रम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 7.
कर्णः कं कवचं कुण्डले च ददाति ?
(A) इन्द्रम्
(B) भीष्मम्
(C) कृष्णम्
(D) युधिष्ठिरम्
उत्तर :
(A) इन्द्रम्

प्रश्न 8.
सूर्य इव, चन्द्र इव, हिमवान् इव, सागर इव तिष्ठतु ते यशः इति कः कथितवान् ?
(A) कर्णः
(B) इन्द्रः
(C) अर्जुनः
(D) युधिष्ठिरः
उत्तर :
(B) इन्द्रः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 9.
कालपर्यात् का क्षयं भवति ?
(A) शिक्षा
(B) विद्या
(C) धनम्
(D) पुस्तकम्
उत्तर :
(A) शिक्षा

प्रश्न 10.
‘कर्णभारं नाटकम्’ कस्य रचना अस्ति ?
(A) भासस्य
(B) कालिदासस्य
(C) रामस्वरूपशुक्लस्य
(D) राजेशकुमारस्य
उत्तर :
(A) भासस्य

हिन्दी में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
‘कर्णस्य दानवीरता पाठ किस ग्रंथ से संकलित है?
(A) कर्णभार से
(B) वासवदत्ता से
(C) प्रतिमानाटक से
(D) मृच्छकटिक से
उत्तर :
(A) कर्णभार से

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 2.
महाभारत में किस लेखिका का उल्लेख मिलता है?
(A) गार्गी का
(B) मैत्रेयी का
(C) सुलभ का
(D) यमी का
उत्तर :
(C) सुलभ का

प्रश्न 3.
सूर्यपुत्र कौन था?
(A) भीम
(B) अर्जुन
(C) कर्ण
(D) युधिष्ठिर
उत्तर :
(C) कर्ण

प्रश्न 4.
‘कर्ण किसके पक्ष से युद्ध लड़ रहा था?
(A) कौरव
(B) पांडव
(C) राम
(D) हनुमान
उत्तर :
(A) कौरव

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 5.
ब्राह्मण रूप में कौन प्रवेश किया?
(A) इन्द्र
(B) विष्णु
(C) शिव
(D) नारद
उत्तर :
(A) इन्द्र

प्रश्न 6.
दानवीर कौन था?
(A) भीम
(B) अर्जुन
(C) कर्ण
(D) युधिष्ठिर
उत्तर :
(C) कर्ण

प्रश्न 7.
कर्ण किस देश का राजा था?
(A) अंग
(B) मगध
(C) मिथिला
(D) काशी
उत्तर :
(A) अंग

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 8.
कण किसका पुत्र था?
(A) कुंती
(B) कौशल्या
(C) केकैयी
(D) शकुन्तला
उत्तर :
(A) कुंती

प्रश्न 9.
भिक्षुक किस वेश में आया था?
(A) राजा
(B) भिखारी
(C) मंत्री
(D) ब्राह्मण
उत्तर :
(D) ब्राह्मण

प्रश्न 10.
‘कर्णस्य दानवीरता पाठ के लेखक कौन हैं?
(A) भास
(B) कालिदास
(C) तुलसीदास
(D) मिथिलेश कुमारी मिश्र
उत्तर :
(A) भास

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 11.
समय परिवर्तन के साथ कौन नष्ट हो जाता है?
(A) शिक्षा
(B) भिक्षा
(C) धन
(D) सभी
उत्तर :
(A) शिक्षा

प्रश्न 12.
अर्जुन किसके पक्ष से युद्ध लड़ रहा था?
(A) कौरव
(B) पांडव
(C) राम
(D) हनुमान
उत्तर :
(B) पांडव

प्रश्न 13.
कर्ण-कवच और कुंडल किसको दिया?
(A) इन्द्र
(B) भीष्म
(C) कृष्ण
(D) युधिष्ठिर
उत्तर :
(A) इन्द्र

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 14.
कवच और कुंडल किसके पास था?
(A) इन्द्र
(B) भीष्म
(C) कृष्ण
(D) कर्ण
उत्तर :
(D) कर्ण

प्रश्न 15.
कर्ण के कवच-कुण्डल की क्या विशेषता थी? ।
(A) वह बड़ा था
(B) उसे भेदा नहीं जा सकता था
(C) वह सोने का था
(D) वह अति लघु था
उत्तर :
(B) उसे भेदा नहीं जा सकता था

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 16.
कर्ण ने कवच कुण्डल देने के पूर्व अन्ततः क्या देने की इच्छा प्रकट की?
(A) स्वर्ण
(B) कनक
(C) पृथ्वी
(D) अपना सिर
उत्तर :
(D) अपना सिर

प्रश्न 17.
‘न दातव्यम् न दातव्यम्’-यह किसने कहा?
(A) कर्ण ने
(B) शक्र ने
(C) शल्य ने
(D) कृष्ण ने
उत्तर :
(C) शल्य ने

संस्कृत में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
सूर्यपुत्रः कः आसीत्?
(A) भीमः
(B) कर्णः
(C) लक्ष्मणः
(D) अर्जुनः
उत्तर :
(B) कर्णः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 2.
कालपर्ययात् का क्षयं भवति?
(A) शिक्षा
(B) विद्या
(C) धनम्
(D) क्षेत्रम्
उत्तर :
(A) शिक्षा

प्रश्न 3.
ततः ब्राह्मणरूपेण कः प्रविशति?
(A) कर्णः
(B) शक्रः
(C) शकः
(D) दुर्योधनः
उत्तर :
(B) शक्रः

प्रश्न 4.
कर्णः प्रथमं किं दातुम् इच्छति स्म?
(A) कनकम्
(B) वारणानामनेकम्
(C) वाजिनाम्
(D) सालङ्कार गोसहस्रम्
उत्तर :
(D) सालङ्कार गोसहस्रम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 5.
कर्णः कस्य देशस्य राजा आसीत्?
(A) बंगदेशस्य
(B) अनंगदेशस्य
(C) अंगदेशस्य
(D) हस्तिनापुरस्य
उत्तर :
(C) अंगदेशस्य

प्रश्न 6.
महाभारतयुद्ध कुन्तीपुत्रः कर्णः कस्य पक्षतः युद्धं करोति?
(A) पाण्डवपक्षतः
(B) भीष्मपक्षतः
(C) कौरवपक्षतः
(D) द्रोणपक्षतः
उत्तर :
(C) कौरवपक्षतः

प्रश्न 7.
कः महत्तरां भिक्षा याचे?
(A) कर्णः
(B) द्रोणः
(C) भीमः
(D) शक्रः
उत्तर :
(D) शक्रः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 8.
‘अङ्गराज! न दातव्यं न दातव्यम्’-इति कः अवदत?
(A) कर्णः
(B) शक्रः
(C) शल्यः
(D) भीमः
उत्तर :
(C) शल्यः

प्रश्न 9.
‘कर्णस्य दानवीरता पाठस्य रचयिता कः अस्ति?
(A) भासः
(B) कालिदासः
(C) सिद्धेश्वरओझा
(D) मिथिलेश कुमारी मिश्रा
उत्तर :
(A) भासः

प्रश्न 10.
‘कर्णस्य दानवीरता पाठः कुतः संकलितः?
(A) पुराणात्
(B) कर्णभारतः
(C) रामायणात्
(D) हितोपदेशात्
उत्तर :
(B) कर्णभारतः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 12 कर्णस्य दानवीरता

प्रश्न 11.
कर्णः कस्य पक्षतः युद्धं करोति?
(A) कौरवपक्षतः
(B) पाण्डवपक्षतः
(C) रामपक्षतः
(D) बिहारपक्षतः
उत्तर :
(A) कौरवपक्षतः

प्रश्न 12.
सर्वप्रथमः कर्णः किं ददाति?
(A) सालङ्कारं गोसहस्रम्
(B) बहुसहस्रवाजिनान्
(C) वारणानां वृन्दम्
(D) अपर्याप्तं कनकम्
उत्तर :
(A) सालङ्कारं गोसहस्रम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Questions and Answers

BSEB Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 1.
‘व्याघ्रपथिककथायाः’ रचनाकारः कः अस्ति ?
(A) नारायणपण्डितः
(B) विष्णुशर्मा
(C) रामचन्द्र ओझा
(D) भर्तृहरिः
उत्तर :
(A) नारायणपण्डितः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 2.
‘व्याघ्रपर्थिककथा’ कस्मात् ग्रन्थात् उद्धृतः अस्ति ?
(A) पञ्चतन्त्रात्
(B) रामायणात्
(C) हितोपदेशात्
(D) विष्णुपुराणात्
उत्तर :
(C) हितोपदेशात्

प्रश्न 3.
‘व्याघ्रपथिककथा’ कस्मात् खण्डात् सङ्कलितः?
(A) मित्रलाभनामकखण्डात्
(B) शत्रुलाभनामकखण्डात्
(C) अपरीक्षितनामकखण्डात्
(D) मनुष्यलाभनामकखण्डात्
उत्तर :
(A) मित्रलाभनामकखण्डात्

प्रश्न 4.
क्रियां बिना किं भार?
(A) शास्त्रम्
(B) विवेकम्
(C) ज्ञानम्
(D) पुस्तकम्
उत्तर :
(A) शास्त्रम्

प्रश्न 5.
व्याघ्रपथिककथायां कस्य दुष्परिणामः प्रकटितः ?
(A) क्रोधस्य
(B) लोभस्य
(C) अज्ञानस्य
(D) मूर्खस्य
उत्तर :
(B) लोभस्य

प्रश्न 6.
पशुपक्षिकानां मूल्यं केषां शिक्षार्थं भवति ?
(A) मानवानाम्
(B) दानवानाम्
(C) पशुनाम्
(D) पक्षिणाम्
उत्तर :
(A) मानवानाम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 7.
व्याघ्रस्य हस्ते किम् आसीत ?
(A) संस्कृतपुस्तकम्
(B) रजतकङ्कणम्
(C) सुवर्णकङ्कणम्
(D) गजम्
उत्तर :
(C) सुवर्णकङ्कणम्

प्रश्न 8.
दुराचारी कः आसीत् ?
(A) व्याघ्रः
(B) पथिकः
(C) दुर्जनः
(D) दानवः
उत्तर :
(A) व्याघ्रः

प्रश्न 9.
कः स्नातः कुशहस्तः सरस्तीरे ब्रूते ?
(A) व्याघ्रः
(B) भल्लूकः
(C) वानरः
(D) मनुष्यः
उत्तर :
(A) व्याघ्रः

प्रश्न 10.
वृद्धव्याघ्रः किं दातुम् इच्छति स्म ?
(A) सुवर्णकङ्कणम्
(B) रजतङ्कणम्
(C) सुवर्णकुंभम्
(D) द्विचक्रिकायानम्
उत्तर :
(C) सुवर्णकुंभम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 11.
पथिकः कुत्र निमग्नः अभवत् ?
(A) नद्याम्
(B) सरोवरे
(C) महापङ्के
(D) गङ्गातटे
उत्तर :
(C) महापङ्के

प्रश्न 12.
पथिकः केन व्यापादितः खादिश्च ?
(A) व्याघ्रण
(B) सिंहेन
(C) मनुष्येण
(D) सर्पण
उत्तर :
(A) व्याघ्रण

प्रश्न 13.
भोः भोः पान्थाः ! इदं…..गृह्यताम् रिक्त स्थानानि पूरयत ।
(A) सुवर्णकङ्कणम्
(B) कङ्कणम्
(C) महापङ्के
(D) स्वर्णः
उत्तर :
(A) सुवर्णकङ्कणम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 14.
व्याघ्रः………..प्रसार्य दर्शयति । रिक्त स्थानानि पूरयत ।
(A) पारेन
(B) पङ्के
(C) हस्तम्
(D) धनं
उत्तर :
(A) सुवर्णकङ्कणम्

प्रश्न 15.
तदुपदेशादिदानीमहं कथं न…………? रिक्त स्थानानि पूरयत ।
(A) घनं
(B) भूमिः
(C) सरसि
(D) विश्वासभूमिः
उत्तर :
(D) विश्वासभूमिः

हिन्दी में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
‘व्याघ्र पथिक कथा पाठ के रचयिता कौन हैं?
(A) विष्णु शर्मा
(B) नारायण पण्डित
(C) दण्डी
(D) बाणभट्ट
उत्तर :
(B) नारायण पण्डित

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 2.
‘व्याघ्र पथिक कथा किस ग्रंथ से लिया गया है?
(A) पंचतंत्र
(B) हितोपदेश
(C) रामायण
(D) महाभारत
उत्तर :
(B) हितोपदेश

प्रश्न 3.
हितोपदेश का अर्थ है।
(A) हितोप का देश
(B) भारी उपदेश
(C) एक उपदेश
(D) हित का उपदेश
उत्तर :
(D) हित का उपदेश

प्रश्न 4.
‘व्याघ्र पथिक कथा’ हितोपदेश के किस खंड से लिया गया है?
(A) मित्र लाभ खंड
(B) शत्रु लाभ-खंड
(C) अपरिचित खंड
(D) मनुष्य लाभ खंड
उत्तर :
(A) मित्र लाभ खंड

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 5.
कौन स्नान किए हुए हाथ में कुश लिए तालाब के किनारे बोल रहा था?
(A) व्याघ्र
(B) भालू
(C) बन्दर
(D) मनुष्य
उत्तर :
(A) व्याघ्र

प्रश्न 6.
‘व्याघ्र’ के हाथ में क्या था?
(A) संस्कृत पुस्तक
(B) रजक कंगन.
(C) सुवर्ण कंगन
(D) गज
उत्तर :
(C) सुवर्ण कंगन

प्रश्न 7.
‘पथिक’ को किसने मारा? ।
(A) व्याघ्र
(B) सिंह
(C) मनुष्य
(D) सर्प
उत्तर :
(A) व्याघ्र

प्रश्न 8.
पथिक कहाँ फँस गया?
(A) नदी
(B) तालाब
(C) कीचड़
(D) गंगा तट
उत्तर :
(C) कीचड़

प्रश्न 9.
क्रिया किसके बिना भारस्वरूप हो जाता है?
(A) शास्त्र
(B) विवेक
(C) ज्ञान
(D) पुस्तक
उत्तर :
(C) ज्ञान

प्रश्न 10.
‘व्याघ्र पथिक कथा’ से क्या दुष्परिणाम प्रकट होता है?
(A) क्रोध
(B) लोभ
(C) मोह
(D) मूर्ख
उत्तर :
(B) लोभ

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 11.
कौन लोभ से प्रभावित हुआ?
(A) पथिक
(B) दुर्जन
(C) सज्जन
(D) दानव
उत्तर :
(A) पथिक

प्रश्न 12.
कौन वंशहीन था?
(A) व्याघ्र
(B) दुर्जन
(C) सज्जन
(D) दानव
उत्तर :
(A) व्याघ्र

प्रश्न 13.
दानशील कौन था?
(A) व्याघ्र
(B) दुर्जन
(C) सज्जन
(D) दानव
उत्तर :
(A) व्याघ्र

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 14.
किस जीव पर विश्वास नहीं करना चाहिए?
(A) हिंसक
(B) अहिंसक
(C) (A) और (B) दोनों
(D) इनमें से कोई नहीं
उत्तर :
(A) हिंसक

प्रश्न 15.
लोभ मनुष्य को कहाँ ले जाता है?
(A) उन्नति
(B) विनाश
(C) ऊपर
(D) नीचे
उत्तर :
(B) विनाश

प्रश्न 16.
दुराचारी कौन था?
(A) दानव
(B) दुर्जन
(C) सज्जन
(D) व्याघ्र
उत्तर :
(D) व्याघ्र

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 17.
पथिक क्या था?
(A) सत्यवादी
(B) लोभी तथा चालाक
(C) धार्मिक
(D) विश्वासी
उत्तर :
(B) लोभी तथा चालाक

प्रश्न 18.
पथिक किसके द्वारा मारा और खाया गया?
(A) बूढ़े बाघ द्वारा
(B) भेड़िया द्वारा
(C) बाघ द्वारा
(D) सिंह द्वारा
उत्तर :
(A) बूढ़े बाघ द्वारा

संस्कृत में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
व्याघ्रपथिककथायाः रचनाकारः कः आसीत्?
(A) शुक्राचार्यः
(B) विष्णुशर्मा
(C) नारायणपण्डिताः
(D) चाणक्यः
उत्तर :
(C) नारायणपण्डिताः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 2.
‘व्याघ्रपथिकथा’ किस ग्रंथ से उद्धत हैं?
(A) हितोपदेश
(B) पंचतन्त्र
(C) रघुवंश
(D) नीतिश्लोका
उत्तर :
(A) हितोपदेश

प्रश्न 3.
वृद्धव्याघ्रः कुत्र ब्रूते?
(A) नदी तीरे
(B) सरस्तीरे
(C) वनाञ्चले
(D) पर्वतः निकटे
उत्तर :
(B) सरस्तीरे

प्रश्न 4.
कः लोभाकृष्टः अभवत्?
(A) नरः
(B) मृगः
(C) श्रान्तः
(D) पान्थाः
उत्तर :
(D) पान्थाः

प्रश्न 5.
कः सुवर्णकङ्गणम् दातुम् इच्छति स्म?
(A) वणिजः
(B) श्रमिकः
(C) धनिकः
(D) वृद्धव्याघ्रः
उत्तर :
(D) वृद्धव्याघ्रः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 6.
कः स्नानशीलः दाता गलितनखदन्तः च आसीत्?
(A) दाता
(B) पथिकः
(C) नरः
(D) वृद्धव्याघ्रः
उत्तर :
(D) वृद्धव्याघ्रः

प्रश्न 7.
कः वंशहीनः आसीत्?
(A) पान्थः
(B) नरः
(C) मृगः
(D) वृद्धव्याघ्र
उत्तर :
(D) वृद्धव्याघ्र

प्रश्न 8.
कः महापङ्के अपतत्?
(A) नरः
(B) पान्थः
(C) मृगः
(D) वृद्धव्याघ्रः
उत्तर :
(B) पान्थः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 9.
‘कुत्र तव कङ्गणम्’ इति कः अवदत्?
(A) व्याघ्रः
(B) मृगः
(C) पान्थः
(D) नरः
उत्तर :
(C) पान्थः

प्रश्न 10.
कस्य पुत्रा दाराश्च मृताः?
(A) राज्ञः
(B) नरस्य
(C) मृगस्य
(D) वृद्धव्याघ्रस्य
उत्तर :
(D) वृद्धव्याघ्रस्य

प्रश्न 11.
कः महापङ्के निमग्नः पलापितुभक्षमः?
(A) व्याघ्रः
(B) पान्थः
(C) रथिकः
(D) मृगः
उत्तर :
(B) पान्थः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 12.
‘भाग्येनैतत्संभवति’-इति केन आलोचितम्?
(A) व्याघ्रण
(B) मृगेण
(C) पान्थेन
(D) वृद्धव्याघ्रण
उत्तर :
(C) पान्थेन

प्रश्न 13.
व्याघ्रण कानि अघीतानि?
(A) शिक्षाशास्त्राणि
(B) धर्मशास्त्राणि
(C) दर्शनशास्त्राणि
(D) योगासनानि
उत्तर :
(B) धर्मशास्त्राणि

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 14.
प्रागेव यौवनदशायामति …………. आसम् रिक्त स्थानं पूरयत।
(A) दुर्वृत्तः
(B) सुवृतः
(C) धार्मिकः
(D) पापाचारी
उत्तर :
(A) दुर्वृत्तः

प्रश्न 15.
तदत्र सरसि स्नात्वा ……….. गृहाण। रिक्त स्थानं पूरयत।
(A) कङ्कणम्
(B) सुवर्णम्
(C) सुवर्णकङ्गणम्
(D) रूप्यकम्
उत्तर :
(C) सुवर्णकङ्गणम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 16.
अहह, …………. पतितोऽसि। रिक्त स्थानं पूरयत।
(A) पङ्के
(B) महापङ्के
(C) घोरपङ्के
(D) क्लिष्टपङ्के
उत्तर :
(B) महापङ्के

प्रश्न 17.
व्याघ्रपथिककथायां कस्य दुष्परिणामः प्रकटितः?
(A) क्रोधस्य
(B) लोभस्य
(C) अज्ञानस्य
(D) मूर्खस्य
उत्तर :
(B) लोभस्य

प्रश्न 18.
पशुपक्षिकथानां मूल्यं केषां शिक्षार्थ भवति?
(A) पक्षिणाम्
(B) दानवानाम्
(C) पशुनाम्
(D) मानवानाम्
उत्तर :
(D) मानवानाम्

प्रश्न 19.
व्याघ्रस्य हस्ते किम् आसीत्?
(A) संस्कृतपुस्तकम्
(B) रजतकङ्कणम्
(C) सुवर्णकङ्गणम्
(D) गजम्
उत्तर :
(C) सुवर्णकङ्गणम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 20.
दुराचारी कः आसीत्?
(A) व्याघ्रः
(B) पथिकः
(C) दुर्जनः
(D) दानवः
उत्तर :
(A) व्याघ्रः

प्रश्न 21.
कः स्नातः कुशहस्तः सरस्तीरे ब्रूते?
(A) व्याघ्रः
(B) भल्लूकः
(C) वानरः
(D) मनुष्यः
उत्तर :
(A) व्याघ्रः

प्रश्न 22.
वृद्धाव्याघ्रः किं दातुम् इच्छति स्म?
(A) सुवर्णकङ्कणम्
(B) रजतकङ्गणम्
(C) सुवर्णकुंभम्
(D) द्विचक्रिकायानम्
उत्तर :
(A) सुवर्णकङ्कणम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 11 व्याघ्रपथिककथाः

प्रश्न 23.
पथिकः कुत्र निमग्नः अभवत्?
(A) नद्याम्
(B) सरोवरे
(C) महापङ्के
(D) गङ्गातटे
उत्तर :
(C) महापङ्के

प्रश्न 24.
पथिकः केन व्यासपादितः खादिश्च ?
(A) व्याघ्रण
(B) सिंहेन
(C) मनुष्येण
(D) सर्पण’
उत्तर :
(A) व्याघ्रण

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Questions and Answers

BSEB Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 1.
‘संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः’ पाठ कस्य महत्त्वं प्रतिपादयति ?
(A) परुषस्य
(B) दुर्जनस्य
(C) महिलायाः
(D) सज्जनस्य
उत्तर :
(C) महिलायाः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 2.
कस्य यानं पुरुषैः नारीभिश्च चलति ?
(A) नगरस्य
(B) देशस्य
(C) प्रान्तस्य
(D) समाजस्य
उत्तर :
(D) समाजस्य

प्रश्न 3.
आधुनिक संस्कृत लेखिकासु का प्रसिद्धा ?
(A) क्षमारावः
(B) मिथिलेश कुमारी मिश्रः
(C) शांति देवी
(D) गङ्गा देवी
उत्तर :
(A) क्षमारावः

प्रश्न 4.
शंकरचरितस्य रचनाकारः का?
(A) पुष्पादीक्षितः
(B) तिरुमलाम्बा
(C) गङ्गादेवी
(D) पण्डिता क्षमाराव:
उत्तर :
(D) पण्डिता क्षमाराव:

प्रश्न 5.
अथर्ववेदे कति ऋषिकाः आसन् ?
(A) पञ्च
(B) चतुर्विशतिः
(C) चत्वारिशत्
(D) दश
उत्तर :
(A) पञ्च

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 6.
गङ्गादेवी किं महाकाव्यम् अरचयत् ?
(A) मधुराविजयम्
(B) ग्रामज्योतिः
(C) रामायण
(D) मीरालहरी
उत्तर :
(A) मधुराविजयम्

प्रश्न 7.
विजयभट्टारिका कस्य राज्ञी आसीत् ?
(A) चन्द्रगुप्तस्य
(B) अशोकस्य
(C) समुद्रगुप्तस्य
(D) चन्द्रादित्यस्य
उत्तर :
(D) चन्द्रादित्यस्य

प्रश्न 8.
कस्य सभायां शास्त्रार्थकुशला गार्गी वाचक्नबी तिष्ठति स्म ?
(A) रामस्य
(B) कृष्णस्य
(C) जनकस्य
(D) अशोकस्य
उत्तर :
(C) जनकस्य

प्रश्न 9.
विजयाङ्कायाः वर्णः कः आसीत् ?
(A) तानं
(B) श्वेतः
(C) पीतः
(D) श्यामः
उत्तर :
(D) श्यामः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 10.
‘शङ्करचरितम्’ इति जीवनचरित रचयित्री का?
(A) क्षमाराव:
(B) मिथिलेश कुमारी मिश्रः
(C) शांति देवी
(D) गङ्गा देवी
उत्तर :
(A) क्षमाराव:

प्रश्न 11.
मीरालहरी ग्रन्थस्य कवयित्री का ?
(A) क्षमारावः
(B) मिथिलेश कुमारी मिश्र
(C) शांति देवी
(D) गङ्गा देवी
उत्तर :
(A) क्षमारावः

प्रश्न 12.
‘ग्रामज्योति’ का लिखितवती ?
(A) क्षमारावः
(B) मिथिलेश कुमारी मिश्नः
(C) शांति देवी
(D) गङ्गा देवी
उत्तर :
(A) क्षमारावः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 13.
जनकस्य सभायां शास्त्रार्थकुशला का?
(A) क्षमारावः
(B) मिथिलेश कुमारी मिश्रः
(C) शांति देवी
(D) गार्गी
उत्तर :
(D) गार्गी

हिन्दी में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
‘संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः’ पाठ में किसके महत्व का वर्णन किया गया है?
(A) पुरुष
(B) दुर्जन
(C) सज्जन
(D) औरत
उत्तर :
(D) औरत

प्रश्न 2.
‘पुरुषों और नारियों के सहयोग से किसकी गाड़ी चलती है?
(A) देश का
(B) नगर का
(C) प्रांत का
(D) समाज की
उत्तर :
(D) समाज की

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 3.
आधुनिक काल की संस्कृत कवयित्री कौन हैं?
(A) तिरुमलम्बा
(B) विजयाङ्का
(C) सुलभा
(D) पण्डिता क्षमाराव
उत्तर :
(D) पण्डिता क्षमाराव

प्रश्न 4.
वर्तमान काल की संस्कृत लेखिका कौन है?
(A) गङ्गा देवी
(B) सुलभा
(C) मिथिलेश कुमारी मिश्र
(D) विजयाङ्का
उत्तर :
(C) मिथिलेश कुमारी मिश्र

प्रश्न 5.
‘अच्युतराय’ की रानी कौन थी?
(A) इन्द्राणी
(B) गंगादेवी
(C) उर्वशी
(D) तिरुमलाम्बा
उत्तर :
(D) तिरुमलाम्बा

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 6.
शंकर-चरित्रम् की रचना किसने की?
(A) पुष्पादीक्षित
(B) तिरुमलाम्बा
(C) गंगादेवी
(D) पं. क्षमाराव
उत्तर :
(D) पं. क्षमाराव

प्रश्न 7.
ऋग्वेद में कितनी मंत्रदर्शनवती ऋषिकाओं का उल्लेख है ?
(A) पञ्च
(B) चतुर्विंशतिः
(C) विंशतिः
(D) चत्वारिंशत्
उत्तर :
(B) चतुर्विंशतिः

प्रश्न 8.
अथर्ववेद में कितनी महिलाओं का वर्णन है?
(A) 7
(B) 5
(C) 6
(D) 8
उत्तर :
(B) 5

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 9.
मधुराविजयम् महाकाव्य की रचना किसने की? .
(A) पुष्पादीक्षित
(B) तिरुमलाम्बा
(C) गंगादेवी
(D) पं. क्षमाराव
उत्तर :
(C) गंगादेवी

प्रश्न 10.
‘वदाराम्बिकापमिय’ कहाकाव्य की रचना किसने की?
(A) पुष्पादीक्षित
(B) तिरुमलाम्बा
(C) गंगादेवी
(D) पं. क्षमाराव
उत्तर :
(B) तिरुमलाम्बा

प्रश्न 11.
क्षमाराव किस काल के लेखक हैं?
(A) आधुनिक काल
(B) मध्यकाल
(C) प्राचीनकाल
(D) उपर्युक्त कोई नहीं
उत्तर :
(A) आधुनिक काल

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 12.
कंपनराय की रानी कौन थी?
(A) पुष्पादीक्षित
(B) तिरुमलाम्बा
(C) गंगादेवी
(D) पं. क्षमाराव
उत्तर :
(C) गंगादेवी

प्रश्न 13.
जनक की सभा में शास्त्रार्थकुशला कौन विदुषी रहती थी?
(A) पुष्पादीक्षित
(B) गार्गी
(C) गंगादेवी
(D) पं. क्षमाराव
उत्तर :
(B) गार्गी

प्रश्न 14.
इन्द्राणी का वर्णन किस वेद में है?
(A) अथर्ववेद
(B) ऋग्वेद
(C) सामवेद
(D) कोई नहीं
उत्तर :
(A) अथर्ववेद

प्रश्न 15.
मीरा लहरी की लेखिका कौन है?
(A) पुष्पादीक्षित
(B) तिरुमलाम्बा
(C) गंगादेवी
(D) पं. क्षमाराव
उत्तर :
(D) पं. क्षमाराव

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 16.
किस युग में मन्त्रों की दर्शिका न केवल ऋषि बल्कि ऋषिका भी थी?
(A) सामन्त युग
(B) कलियुग
(C) वैदिक युग
(D) सतयुग
उत्तर :
(C) वैदिक युग

प्रश्न 17.
याज्ञवल्क्य की पत्नी कौन थी?
(A) मैत्रेयी
(B) सुलभा
(C) देवकुमारिका
(D) रामभद्राम्बा ।
उत्तर :
(A) मैत्रेयी

प्रश्न 18.
याज्ञवल्क्य ने अपनी पत्नी को क्या शिक्षा दी?
(A) नीति की.
(B) धर्म की
(C) अर्थ की
(D) आत्मतत्व की
उत्तर :
(D) आत्मतत्व की

प्रश्न 19.
याज्ञवल्क्य ने आत्मतत्व की शिक्षा किसकी दी थी?
(A) मैत्रेयी को
(B) गार्गी को।
(C) सुलभा को
(D) रामभद्राम्बा को
उत्तर :
(A) मैत्रेयी को

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 20.
‘सर्वशुक्ला सरस्वती’ किसने कहा है?
(A) याज्ञवल्क्य ने
(B) बाणभट्ट ने
(C) जनक ने
(D) दण्डी ने
उत्तर :
(D) दण्डी ने

प्रश्न 21.
गंगा देवी का समय क्या है?
(A) चौदहवीं सदी
(B) आठवीं सदी
(C) नवमीं सदी
(D) बारहवीं सदी
उत्तर :
(A) चौदहवीं सदी

संस्कृत में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
समाजस्य यानं केन चलति?
(A) पुरूषैः
(B) नारीभिः
(C) पुरुषैः नारीभिश्च
(D) कविभिः
उत्तर :
(C) पुरुषैः नारीभिश्च

प्रश्न 2.
वागाम्भृणी कुत्र ऋषिका निर्दिघ्यते?
(A) अथर्ववेदे
(B) सामवेदे
(C) ऋग्वेदे
(D) यजुर्वेद
उत्तर :
(A) अथर्ववेदे

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 3.
लौकिक-संस्कृतसाहित्ये कियतीनां कवयित्रीणां वर्णनं लभ्यते? ।
(A) चत्वारिशत्
(B) पंचविशत्
(C) षड्विशत्
(D) अष्टाविंशत्
उत्तर :
(A) चत्वारिशत्

प्रश्न 4.
याज्ञवल्क्यः स्वपत्नी किं शिक्षयति?
(A) ज्ञानतत्त्वम्
(B) शिक्षातत्वम्
(C) वेदतत्त्वम्
(D) आत्मतत्त्वम्
उत्तर :
(D) आत्मतत्त्वम्

प्रश्न 5.
ऋग्वेदे कति ऋषिकाः दर्शनवत्यो निर्दिश्यन्ते?
(A) पञ्चविंशतिः
(B) षडविंशतिः
(C) चतुर्विशतिः
(D) सप्तविशतिः
उत्तर :
(C) चतुर्विशतिः

प्रश्न 6.
कस्मिन् युगे मन्त्राणां दर्शकाः न केवला ऋषयः अपितु ऋषिकाः
अपि सन्ति?
(A) कलियुगे
(B) सतयुगे
(C) त्रेतायुगे
(D) वैदिकयुगे
उत्तर :
(D) वैदिकयुगे

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 7.
विपुलं किम् अस्ति? ।
(A) जीवनम्
(B) मरणम्
(C) संस्कृत साहित्यम्
(D) शिक्षनम्
उत्तर :
(C) संस्कृत साहित्यम्

प्रश्न 8.
गड़ादेवी किं महाकाव्यं अरचयत?
(A) मधुराविजयम्
(B) शङ्करचडितम्
(C) विजयांकम्
(D) ललितादित्यम्
उत्तर :
(A) मधुराविजयम्

प्रश्न 9.
याज्ञवल्क्यस्य पत्नी का आसीत्?
(A) धृतिमती
(B) दार्शनिकरुचिमती
(C) शिक्षिका
(D) कवयित्री
उत्तर :
(B) दार्शनिकरुचिमती

प्रश्न 10.
तिरुमलाम्बा कस्य चम्पूकाव्यस्य रचनां कृतवती?
(A) मधुराविजयम्
(B) शंकरचरितम्
(C) वरदाम्बिकापमिय
(D) मीरालहरी
उत्तर :
(C) वरदाम्बिकापमिय

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 11.
अच्युतरायस्य राज्ञी का आसीत्?
(A) विजयभट्टारिका
(B) पण्डिता क्षमाराव
(C) गङ्गादेवी
(D) तिरूमलाम्बा
उत्तर :
(D) तिरूमलाम्बा

प्रश्न 12.
वृहदारण्यकोपनिषदि याज्ञवल्कस्य पत्नी ……. आसीत्। रिक्त स्थानानि पूरयत।
(A) मैत्रेयी
(B) मैत्री
(C) मत्रयी
(D) मैत्र
उत्तर :
(A) मैत्रेयी

प्रश्न 13.
कम्पपारायस्य राज्ञी का आसीत्?
(A) मैत्रेयी
(B) गङ्गादेवी
(C) क्षमाराव
(D) कमलादेवी
उत्तर :
(B) गङ्गादेवी

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 14.
शंकरपाण्डुरंगः कः आसीत्?
(A) विद्वान्
(B) महान्
(C) कवि
(D) कथाकारः
उत्तर :
(A) विद्वान्

प्रश्न 15.
‘संस्कतसाहित्ये लेखिकाः पाठः कस्य महत्त्वं प्रतिपादयति?
(A) परुषस्य
(B) दुर्जनस्य
(C) महिलायाः
(D) सज्जनस्य
उत्तर :
(C) महिलायाः

प्रश्न 16.
कस्य यानं पुरुषैः नारीभिश्च चलति?
(A) नगरस्य
(B) देशस्य
(C) प्रान्तस्य
(D) समाजस्य
उत्तर :
(D) समाजस्य

प्रश्न 17.
आधुनिक संस्कृत लेखिकासु का प्रसिद्धा?
(A) क्षमारावः
(B) मिथिलेश कुमारी मिश्रः
(C) शांति देवी
(D) गङ्गा देवी
उत्तर :
(A) क्षमारावः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 18.
शंकरचरितस्य रचनाकारः का?
(A) पुष्पादीक्षितः
(B) तिरुमलाम्बा
(C) गङ्गादेवी
(D) पण्डिता क्षमारावः
उत्तर :
(D) पण्डिता क्षमारावः

प्रश्न 19.
अथर्ववेदे कति ऋषिकाः आसन् ?
(A) पञ्च
(B) चतुर्विशतिः
(C) चत्वारिशत्
(D) दश
उत्तर :
(A) पञ्च

प्रश्न 20.
गान्धिदर्शनप्रभाविता का आसीत्?
(A) क्षमाराव
(B) मैत्रेयी
(C) गङ्गादेवी
(D) तिरुमलाम्बा
उत्तर :
(A) क्षमाराव

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 21.
जनकस्य सभायां शास्त्रार्थकुशला ………….. वाचक्नवी तिष्ठति सम। रिक्त स्थानानि पूरयता
(A) सन्मार्गी
(B) गार्गी
(C) रागी
(D) मार्गी
उत्तर :
(B) गार्गी

प्रश्न 22.
लौकिक संस्कृतसाहित्ये प्रायेण ……कवयित्रीणां सार्धशतं पद्यानि लभ्यन्ते। रिक्त स्थानानि पूरयत।
(A) दशमः
(B) नवम्
(C) चत्वारि
(D) चत्वारिंशत्
उत्तर :
(D) चत्वारिंशत्

प्रश्न 23.
सा च ….. वर्णा सीदति। रिक्त स्थानानि पूरयत।
(A) गेहुआ
(B) श्वे त
(C) श्याम
(D) श्यामश्वेत
उत्तर :
(C) श्याम

प्रश्न 24.
गङ्गादेवी का आसीत्? ।
(A) मीरालहरी
(B) ग्रामज्योतिः
(C) लेखिका
(D) मधुराविजयम्
उत्तर :
(C) लेखिका

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 25.
विजयभट्टारिका कस्य राज्ञी आसीत्?
(A) चन्द्रगुप्तस्य
(B) अशोकस्य
(C) समुद्रगुप्तस्य
(D) चन्द्रदित्यस्य
उत्तर :
(D) चन्द्रदित्यस्य

प्रश्न 26.
कस्य सभायां शास्त्रार्थकुशला गार्गी वाचक्नवी तिष्ठति सम?
(A) रामस्य
(B) कृष्णस्य
(C) जनकस्य
(D) अशोकस्य
उत्तर :
(C) जनकस्य

प्रश्न 27.
विजयाङ्कायाः वर्णः कः आसीत्?
(A) तानं
(B) श्वेत
(C) पीतः
(D) श्यामः
उत्तर :
(D) श्यामः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 4 संस्कृतसाहित्ये लेखिकाः

प्रश्न 28.
‘शङ्करचरितम्’ इति जीवनचरितस्य रचयित्री का?
(A) क्षमारावः
(B) मिथिलेश कुमारी मिश्रः
(C) शांति देवी
(D) गङ्गा देवी
उत्तर :
(A) क्षमारावः

प्रश्न 29.
मीरालहरी ग्रनथस्य कवयित्री का?
(A) क्षमारावः
(B) मिथिलेश कुमारी मिश्रः
(C) शांति देवी
(D) गङ्गा देवी
उत्तर :
(A) क्षमारावः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Questions and Answers

BSEB Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 1.
अलसकथा पाठः कुतः संकलितः ?
(A) अग्निपुराणतः
(B) पुरुषपरीक्षातः
(C) रामायणतः
(D) महाभारतः
उत्तर :
(B) पुरुषपरीक्षातः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 2.
अलसकथा पाठस्य लेखकः कः ?
(A) कालिदासः
(B) विद्यापतिः
(C) नारायणपण्डितः
(D) वेदव्यासः
उत्तर :
(B) विद्यापतिः

प्रश्न 3.
मिथिलायां मंत्री कः?
(A) कर्मवीरः
(B) धर्मवीरः
(C) वीरेश्वरः
(D) बुद्धिवीरः
उत्तर :
(C) वीरेश्वरः

प्रश्न 4.
मैथिली कविः कः आसीत् ?
(A) भासः
(B) कालिदासः
(C) विद्यापतिः
(D) नारायणपण्डितः
उत्तर :
(C) विद्यापतिः

प्रश्न 5.
कारुणिकं बिना केषां गति नास्ति ?
(A) परोपकारिणाम्
(B) धूर्तानाम्
(C) अलसानाम्
(D) विदुषाम्
उत्तर :
(C) अलसानाम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 6.
तत्रैव कति पुरुषाः सुप्ताः ?
(A) चत्वारः
(B) एकः
(C) दयम्
(D) दशा
उत्तर :
(A) चत्वारः

प्रश्न 7.
इयं कथा कस्मात् ग्रंथात् उद्धताऽस्ति ?
(A) अग्निपुराणतः
(B) पुरुषपरीक्षातः
(C) रामायणतः
(D) महाभारतः
उत्तर :
(B) पुरुषपरीक्षातः

प्रश्न 8.
अस्यां कथायां कस्य महत्त्वं वर्णितम् अस्ति ?
(A) परोपकारिणाम्
(B) धूर्तानाम्
(C) मानवगुणानाम्
(D) विदुषाम्
उत्तर :
(C) मानवगुणानाम्

प्रश्न 9.
विद्यापतिः लोकप्रियः………आसीत् । रिक्त स्थानानि पूरयत।
(A) भोजपुरी कविः
(B) मैथिली कविः
(C) अवधी कविः
(D) हिन्दी कविः
उत्तर :
(B) मैथिली कविः

प्रश्न 10.
नीतिकाराः आलस्यं………..मन्यन्ते । रिक्त स्थानानि पूरयत।
(A) रिपुः
(B) अलसाः
(C) कारुणिकः
(D) धूर्ताः ।
उत्तर :
(B) अलसाः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 11.
आसीत् मिथिलायां……………नाम मंत्री। रिक्त स्थानानि पूरयत।
(A) सुरेश्वरो
(B) परमेश्वरो
(C) वीरेश्वरो
(D) रामेश्वरो
उत्तर :
(C) वीरेश्वरो

प्रश्न 12.
आसीत् मिथिलायां…………..नाम मंत्री । रिक्त स्थानानि पूरयत ।
(A) कर्मवीरः
(B) धर्मवीरः
(C) वीरेश्वरः
(D) बुद्धिवीरः
उत्तर :
(C) वीरेश्वरः

हिन्दी में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
‘अलसकथा’ के रचयिता कौन हैं?
(A) कालिदासः
(B) विद्यापति
(C) विष्णु शर्मा
(D) नारायण पण्डितः
उत्तर :
(B) विद्यापति

प्रश्न 2.
‘अलसकथा’ पाठ कहाँ से संकलित है?
(A) अग्निपुराण
(B) पुरुषपरीक्षा
(C) रामायण
(D) महाभारत
उत्तर :
(B) पुरुषपरीक्षा

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 3.
वीरेश्वर कौन था?
(A) मिथिला का राजा
(B) मिथिला का मंत्री
(C) मिथिला का राजकुमार
(D) मिथिला का संतरी
उत्तर :
(B) मिथिला का मंत्री

प्रश्न 4.
‘मिथिला का मंत्री कौन था?
(A) बुद्धिवीर
(B) कर्मवीर
(C) धर्मवीर
(D) वीरेश्वर
उत्तर :
(D) वीरेश्वर

प्रश्न 5.
‘मैथिल’ कवि कौन था?
(A) भास
(B) कालिदास
(C) विद्यापति
(D) नारायण पंडित
उत्तर :
(C) विद्यापति

प्रश्न 6.
‘मैथिल कोकिल’ के नाम से कौन प्रसिद्ध था?
(A) विद्यापति
(B) नारायण पंडित
(C) कालीदास
(D) वेदव्यास
उत्तर :
(A) विद्यापति

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 7.
‘आलसियों’ को कौन अन्न और वस्त्र देते थे?
(A) बुद्धिवीर
(B) कर्मवीर
(C) धर्मवीर
(D) वीरेश्वर
उत्तर :
(D) वीरेश्वर

प्रश्न 8.
आलसी पुरुष कितने थे?
(A) दो
(B) तीन
(C) चार
(D) चार
उत्तर :
(D) चार

प्रश्न 9.
‘अलसकथा’ पाठ में किस महत्व का वर्णन किया गया है?
(A) मानव गुण
(B) पशु गुण
(C) देवता गुण
(D) उपर्युक्त कोई नहीं
उत्तर :
(A) मानव गुण

प्रश्न 10.
‘अलसकथा’ पाठ में किस दोष का वर्णन किया गया है?
(A) अर्थ
(B) धर्म
(C) आलस
(D) कोई नहीं
उत्तर :
(C) आलस

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 11.
‘गरीबों और अनाथों’ को प्रतिदिन कौन भोजन कराते थे?
(A) बुद्धिवीर
(B) कर्मवीर
(C) धर्मवीर
(D) वीरेश्वर
उत्तर :
(D) वीरेश्वर

प्रश्न 12.
मनुष्य को कौन नष्ट कर देता है?
(A) धन
(B) धर्म
(C) आलस
(D) कोई नहीं
उत्तर :
(C) आलस

प्रश्न 13.
वीरेश्वर नाम का मंत्री कहाँ रहता था?
(A) पाटलिपुत्र में
(B) मिथिला में
(C) जनकपुर में
(D) अयोध्या में
उत्तर :
(B) मिथिला में

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 14.
कारुणिक के बिना किसकी गति नहीं है?
(A) धूर्तों की
(B) पतितों की
(C) वाचालों की
(D) आलसियों की
उत्तर :
(D) आलसियों की

प्रश्न 15.
अलसशाला में आग क्यों लगाई गई?
(A) आलसियों को भगाने के लिए
(B) आलसियों की परीक्षा करने के लिए
(C) अलसशाला की सम्पत्ति को हड़पने के लिए
(D) इनमें से किसी के लिए नहीं
उत्तर :
(B) आलसियों की परीक्षा करने के लिए

प्रश्न 16.
अलसशाला में लगी आग को देखकर कौन भाग गए?
(A) आलसी
(B) धूर्त
(C) अधिकारी
(D) नौकर
उत्तर :
(B) धूर्त

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 17.
असलशाला में आग लगने पर भी कितने लोग नहीं भागे?
(A) तीन
(B) पाँच
(C) चार
(D) छ:
उत्तर :
(C) चार

प्रश्न 18.
भीषण भूख लगने पर भी कौन कुछ नहीं कर सकता?
(A) आलसी
(B) निर्बल ।
(C) सच्चरित्र
(D) निर्धन
उत्तर :
(A) आलसी

संस्कृत में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
कं दृष्ट्वा सर्वे धूर्ताः पलायिता:?
(A) नियोगिपुरूषम्
(B) प्रवृद्धमग्निम्
(C) नगररक्षकम्
(D) राजानम्
उत्तर :
(B) प्रवृद्धमग्निम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 2.
वीरेश्वरः कः आसीत्?
(A) राजा
(B) प्रजा
(C) मन्त्री
(D) सभापति
उत्तर :
(C) मन्त्री

प्रश्न 3.
अलसकथायाः कथाकार:/लेखकः कः?
(A) कालिदासः
(B) भारवि
(C) रत्नाकारः
(D) विद्यापतिः
उत्तर :
(D) विद्यापतिः

प्रश्न 4.
वीरेश्वरोनाम मन्त्री कुत्र आसीत्?
(A) बिहारे
(B) बङ्गाले
(C) मिथिलायाम्
(D) जनकपुर्याम
उत्तर :
(C) मिथिलायाम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 5.
के कृत्रिमालस्यं दर्शयित्वा भोजनं गृहणन्ति?
(A) अलसाः
(B) धूर्तः
(C) श्रमिकाः
(D) भिक्षुकाः
उत्तर :
(B) धूर्तः

प्रश्न 6.
चत्वारः अलसाः कैः बहिष्कृताः?
(A) नियोगिपुरषैः
(B) राजपुरुषैः
(C) कोटरंक्षकैः
(D) द्वारपालैः
उत्तर :
(A) नियोगिपुरषैः

प्रश्न 7.
अलसशालायां कति पुरुषाः सुप्ताः?
(A) एकः
(B) द्वयः
(C) त्रयः
(D) चतुः
उत्तर :
(D) चतुः

प्रश्न 8.
भीषणबुभुक्षया अपि कः किमपि कर्तुं न क्षमते?
(A) धूर्ताः
(B) अनलसाः
(C) अलसाः
(D) राजपुरूषाः
उत्तर :
(C) अलसाः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 9.
अग्निं दृष्ट्वा के पलायिताः?
(A) अलसाः
(B) छात्राः
(C) रक्षकाः
(D) धूर्ताः
उत्तर :
(D) धूर्ताः

प्रश्न 10.
मैथिलकोकिलः कः आसीत्?
(A) भासः
(B) भारविः
(C) विद्यापतिः
(D) कालिदासः
उत्तर :
(C) विद्यापतिः

प्रश्न 11.
अलसानां शरणदः कः?
(A) दाता
(B) विद्वान
(C) राजा
(D) कारुणिकः
उत्तर :
(D) कारुणिकः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 12.
स्त्रीणां गतिः कः?
(A) गति
(B) मतिः
(C) पतिः
(D) विद्यापतिः
उत्तर :
(C) पतिः

प्रश्न 13.
बालानां गतिः का?
(A) शिक्षकः
(B) रक्षकः
(C) पिता
(D) जननी
उत्तर :
(D) जननी

प्रश्न 14.
जन्तवः केषाम् सुखं दृष्ट्वा थावन्ति?
(A) सजातीनाम्
(B) विजातीनाम्
(C) निर्गतीनाम्
(D) धार्मिकानाम्
उत्तर :
(A) सजातीनाम्

प्रश्न 15.
पश्चादलसानां सुखं दृष्ट्वा …..” अपि कृत्रिमालस्य दर्शयित्वा भोज्यम् गृह्णन्ति।
(A) धूर्ताः
(B) भिक्षुकाः
(C) निर्धनाः
(D) मानवाः
उत्तर :
(A) धूर्ताः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 16.
अलसकथा पाठः कुत्र संकलितः?
(A) अग्निपुराणतः
(B) पुरुषपरीक्षातः
(C) रामायणतः
(D) महाभारतः
उत्तर :
(B) पुरुषपरीक्षातः

प्रश्न 17.
पुरुषपरीक्षायाः रचनाकारः कः?
(A) कालिदासः
(B) विद्यापतिः
(C) वेदव्यासः
(D) नारायणपण्डितः
उत्तर :
(B) विद्यापतिः

प्रश्न 18.
मिथिलायां मंत्री कः? ।
(A) कर्मवीरः
(B) धर्मवीरः
(C) वीरेश्वरः
(D) बुद्धिवीरः
उत्तर :
(C) वीरेश्वरः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 19.
मैथिली कविः कः आसीत्?
(A) भासः
(B) कालिदासः
(C) विद्यापतिः
(D) नारायणपण्डितः
उत्तर :
(C) विद्यापतिः

प्रश्न 20.
कारुणिकं बिना केषां गति नास्ति?
(A) परोपकारिणाम्
(B) धूर्तानाम्
(C) अलसानाम्
(D) विदुषाम्
उत्तर :
(C) अलसानाम्

प्रश्न 21.
विद्यापतिः लोकप्रियः “…” आसीत्। रिक्त स्थानानि पूरयत।
(A) भोजपुरी कविः
(B) मैथिली कविः
(C) अवधी कविः
(D) हिन्दी कविः
उत्तर :
(B) मैथिली कविः

प्रश्न 22.
नीतिकाराः आलस्यं ……………. मन्यन्ते। रिक्त स्थानानि पूरयत।
(A) रिपुः
(B) अलसाः
(C) धूर्ताः
(D) कारुणिकः
उत्तर :
(A) रिपुः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 3 अलसकथा

प्रश्न 23.
आसीत् मिथिलायां …….. नाम मंत्री। रिक्त स्थानानि पूरयत।
(A) सुरेश्वरो
(B) परमेश्वरो
(C) वीरेश्वरो
(D) रामेश्वरो
उत्तर :
(C) वीरेश्वरो

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Questions and Answers

BSEB Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 1.
‘मन्दाकिनीवर्णनम्’ पाठस्य रचनाकारः कः अस्ति ?
(A) महात्मा विदुरः
(B) महर्षि वाल्मीकि:
(C) महर्षि वेदव्यासः
(D) महाकवि कालिदासः
उत्तर :
(B) महर्षि वाल्मीकि:

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 2.
‘रामायणम्’ ग्रन्थस्य रचनाकारः कः अस्ति?
(A) सूरदासः
(B) तुलसीदासः
(C) वाल्मीकिः
(D) वेदव्यासः
उत्तर :
(C) वाल्मीकिः

प्रश्न 3.
‘अयोध्याकाण्डः’ कस्य ग्रंथस्य अंशः अस्ति ?
(A) रामायणस्य
(B) महाभारतस्य
(C) भागवत्गीतायाः
(D) रघुवंशस्य
उत्तर :
(A) रामायणस्य

प्रश्न 4.
‘रघुवंशमहाकाव्यम्’ कस्य रचना अस्ति ?
(A) महाकविभासस्य
(B) कालिदासस्य
(C) चाणक्यस्य
(D) वाणभट्टस्य
उत्तर :
(B) कालिदासस्य

प्रश्न 5.
धृतराष्ट्रस्य प्रश्नस्य उत्तरं कः ददाति ?
(A) विदुरः
(B) मनुः
(C) भ्रर्तृहरिः
(D) युधिष्ठिरः
उत्तर :
(A) विदुरः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 6.
कः नदीम् अभितः प्रनृत इव ? ।
(A) वृक्षाः
(B) पर्वतः
(C) नगरम्
(D) धरा
उत्तर :
(B) पर्वतः

प्रश्न 7.
कीदृशानि तीर्थानि रतिं सजनयन्ति ?
(A) दर्शनानि
(B) पुष्पाणि
(C) लाभानि
(D) रमणीयानि
उत्तर :
(D) रमणीयानि

प्रश्न 8.
धृतराष्ट्रः कथं प्रश्नं पृच्छति ? ।
(A) पुत्रकामये
(B) पाण्डवविनाशाय
(C) स्वचित्तस्य शांतये
(D) हसितनापुरस्य विनाशाय
उत्तर :
(C) स्वचित्तस्य शांतये

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 9.
‘मन्दाकिनीनद्यां’ के अवगाहन्ते ?
(A) मानवः
(B) सज्जनाः
(C) तिलौथूवासिनः
(D) ऋषयः
उत्तर :
(D) ऋषयः

प्रश्न 10.
मनुयः कम् उपतिष्ठन्ते ?
(A) कृष्णम्
(B) रामम्
(C) लक्ष्मणम्
(D) आदित्यम्
उत्तर :
(D) आदित्यम्

हिन्दी में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
‘मंदाकिनी वर्णनम्’ पाठ के कवि कौन हैं?
(A) तुलसीदास
(B) व्यास
(C) वाल्मीकि
(D) कालिदास
उत्तर :
(C) वाल्मीकि

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 2.
‘मन्दाकिनी वर्णनम्’ पाठ रामायण के किस काण्ड से संग्रहीत है?
(A) अरण्यकाण्ड से
(B) अयोध्याकांड से
(C) किष्किन्धा काण्ड से
(D) सुन्दर कांड से
उत्तर :
(B) अयोध्याकांड से

प्रश्न 3.
‘रामायण पाठ के रचनाकार कौन हैं?
(A) सुरदास
(B) वाल्मीकि
(C) वेदव्यास
(D) कालिदास
उत्तर :
(B) वाल्मीकि

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 4.
अयोध्याकांड किस ग्रंथ का भाग है?
(A) रामायण
(B) महाभारत
(C) रघुवंश
(D) भागवतगीता
उत्तर :
(A) रामायण

प्रश्न 5.
‘रघुवंश’ काव्य की रचना किसने की है ?
(A) महात्मा विदुर
(B) महर्षि वाल्मीकि
(C) महर्षि वेदव्यास
(D) कालिदास
उत्तर :
(D) कालिदास

प्रश्न 6.
मंदाकिनी नदी किस पर्वत के निकट प्रवाहित होती है?
(A) चित्रकूट
(B) हिमालय
(C) भंडार
(D) पारसनाथ
उत्तर :
(A) चित्रकूट

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 7.
सीता रामचन्द्र की थी।
(A) माता
(B) पुत्री
(C) बहन
(D) पत्नी
उत्तर :
(D) पत्नी

प्रश्न 8.
मंदाकिनी नदी कहाँ है?
(A) अयोध्या
(B) चित्रकूट
(C) काशी
(D) वृन्दावन
उत्तर :
(B) चित्रकूट

प्रश्न 9.
मंदाकिनी वर्णन पाठ में किस नदी का वर्णन है?
(A) गंगा
(B) यमुना
(C) मंदाकिनी
(D) गंडक
उत्तर :
(C) मंदाकिनी

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 10.
मन्दाकिनी नदी में कौन स्नान करते हैं?
(A) मृगा
(B) पक्षी
(C) नर
(D) ऋषि
उत्तर :
(D) ऋषि

प्रश्न 11.
मन्दाकिनी राजराज की क्या दिखती है?
(A) हँसिनीमिव
(B) नलिनीमिव
(C) निर्झरिणीमिव
(D) गृहिणीमिव
उत्तर :
(B) नलिनीमिव

प्रश्न 12.
मन्दाकिनी नदी किस पर्वत के निकट बहती है?
(A) मंदराचल
(B) हिमालच
(C) विन्ध्य
(D) चित्रकूट
उत्तर :
(D) चित्रकूट

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 13.
नाचने के समान कौन दिखता है ?
(A) पर्वत
(B) नदी
(C) वृक्ष
(D) पक्षी
उत्तर :
(A) पर्वत

प्रश्न 14.
हंस-सारस से सेवित विचित्र तटों वाली कौन है?
(A) मुनि
(B) पर्वत
(C) मन्दाकिनी
(D) चित्रकूट
उत्तर :
(C) मन्दाकिनी

संस्कृत में वस्तुनिष्ठ प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
‘मन्दाकिनीवर्णनम्’ पाठस्य रचनाकारः कः?
(A) वेदव्यासः
(B) वाल्मीकिः
(C) माघः
(D) कालिदासः
उत्तर :
(B) वाल्मीकिः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 2.
‘मन्दाकिनीवर्णनम्’ कुतः संगृहीतम् अस्ति?
(A) पद्मपुराणात्
(B) राजतरंगिणीतः
(C) नीतिशतकात्
(D) रामायणतः
उत्तर :
(D) रामायणतः

प्रश्न 3.
रामः मन्दाकिनी नदी का दर्शयति?
(A) लक्ष्मणम्
(B) सीताम्
(C) मुनीम्
(D) ऋषि
उत्तर :
(B) सीताम्

प्रश्न 4.
मन्दाकिनी नदी कस्य पर्वतस्य निकटे प्रवहति?
(A) गृहस्थस्य
(B) चित्रकूटस्य
(C) हिमालयस्य
(D) विन्ध्याचलस्य
उत्तर :
(B) चित्रकूटस्य

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 5.
ऊर्ध्वबाहवः के सन्ति?
(A) खगाः
(B) मीनाः
(C) मुनयः
(D) देवाः
उत्तर :
(C) मुनयः

प्रश्न 6.
विशालाक्षि इति कस्याः कृते सम्बोधनम्?
(A) लक्ष्मणस्य
(B) सीतायाः
(C) मृगस्य
(D) मुनेः
उत्तर :
(B) सीतायाः

प्रश्न 7.
‘मन्दाकिनीवर्णनम्’ रामायणस्य कस्मिन् काण्डे अस्ति?
(A) अयोध्याकाण्डे
(B) बालकाण्डे
(C) लंकाकाण्डे
(D) उत्तराकाण्डे
उत्तर :
(A) अयोध्याकाण्डे

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 8.
हंससारससेविता विचित्रपुलिना च का?
(A) मदाकिनी
(B) सीता
(C) सरस्वती
(D) यमुना
उत्तर :
(A) मदाकिनी

प्रश्न 9.
नृत्यति इव कः प्रतिभाति?
(A) खगः
(B) जलम्
(C) वृक्षः
(D) पर्वतः
उत्तर :
(D) पर्वतः

प्रश्न 10.
सिद्धजनाकीर्णा मन्दाकिनी का पश्यति?
(A) सीता
(B) गीता
(C) रमा
(D) पार्वती
उत्तर :
(A) सीता

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 11.
शुभा गिरः के निष्कूजन्ति? ।
(A) लताः
(B) खगाः
(C) मृगाः
(D) पादपाः
उत्तर :
(B) खगाः

प्रश्न 12.
‘रामायणम् ग्रन्थस्य रचनाकारः कः अस्ति?
(A) सूरदासः
(B) तुलसीदासः
(C) वाल्मीकिः
(D) वेदव्यासः
उत्तर :
(C) वाल्मीकिः

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 13.
‘अयोध्याकाण्डः’ कस्य ग्रंथस्य अंशः अस्ति?
(A) रामाणस्य
(B) महाभारतस्य
(C) भागवतगीतायाः
(D) रघुवंशस्य
उत्तर :
(A) रामाणस्य

प्रश्न 14.
‘रघुवंशमहाकाव्यम्’ कस्य रचना अस्ति?
(A) महाकविभासस्य
(B) कालिदासस्य
(C) चाणक्यस्य
(D) वाणभट्स्य
उत्तर :
(B) कालिदासस्य

Bihar Board 10th Sanskrit Objective Answers Chapter 10 मन्दाकिनीवर्णनम्

प्रश्न 15.
धृतराष्ट्रसय प्रश्नस्य उत्तरं कः ददाति?
(A) विदुरः
(B) मनुः
(C) भर्तृहरिः
(D) युधिष्ठिरः
उत्तर :
(C) भर्तृहरिः